گریس پارس لیتیوم (Pars Lithium Grease) یکی از محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین محصولات روانکاری شرکت نفت پارس است که به عنوان یک گریس چندمنظوره با کارایی بالا شناخته می‌شود. این محصول بر پایه صابون لیتیوم (معمولاً لیتیوم 12-هیدروکسی استئارات) و روغن‌های پایه معدنی با شاخص گرانروی بالا (VI) فرموله شده و با افزودنی‌های پیشرفته مانند ضداکسیدان، ضدخوردگی، ضدسایش و در برخی انواع، EP (Extreme Pressure) برای تحمل فشارهای سنگین تکمیل می‌گردد. این گریس در گذشته با نام "پارس ماهان" عرضه می‌شد و با تمرکز بر کیفیت استانداردهای بین‌المللی مانند NLGI (National Lubricating Grease Institute) و DIN 51825 تولید می‌شود. هدف اصلی آن، روانکاری عمومی در شرایط صنعتی و خودرویی است که نیاز به محافظت از سطوح در برابر سایش، زنگ‌زدگی و شستشوی آب دارد.

ترکیب و فرمولاسیون

• روغن پایه: روغن معدنی تصفیه‌شده با ویسکوزیته متوسط (معمولاً 150-220 cSt در 40 درجه سانتی‌گراد) که پایداری حرارتی و اکسیداسیونی بالایی فراهم می‌کند.
• غلیظ‌کننده: صابون لیتیوم، که ساختار نیمه‌جامد گریس را ایجاد کرده و چسبندگی عالی به سطوح فلزی می‌دهد. در انواع کمپلکس (مانند پارس لیتیوم کمپلکس)، از لیتیوم کمپلکس استفاده می‌شود که مقاومت حرارتی بالاتری (تا 150-180 درجه سانتی‌گراد) دارد.
• افزودنی‌ها:
  • EP (در انواع EP): برای افزایش تحمل بار و جلوگیری از جوش‌خوردگی تحت فشار.
  • ضدآب و ضدشستشو: برای مقاومت در محیط‌های مرطوب.
  • آنتی‌اکسیدان و ضدخوردگی: برای جلوگیری از اکسیداسیون در دماهای بالا و حفاظت از فلزات. این ترکیب باعث می‌شود گریس پارس لیتیوم ترکیبی از خواص گریس‌های سدیم (تحمل حرارت بالا) و کلسیم (چسبندگی و مقاومت آب) را داشته باشد، اما با عملکرد بهتر در شرایط متنوع.

انواع و گریدها

شرکت نفت پارس این گریس را در گریدهای مختلف NLGI (درجه نفوذپذیری و سختی) تولید می‌کند تا برای کاربردهای متفاوت مناسب باشد:

• گرید 1 (NLGI 1): نرم‌تر، مناسب برای سیستم‌های مرکزی روانکاری و پمپاژ خودکار (نفوذ 310-340 بر حسب 0.1 mm).
• گرید 2 (NLGI 2): همه‌کاره‌ترین نوع، برای یاتاقان‌های چرخشی و دنده‌ها (نفوذ 265-295).
• گرید 3 (NLGI 3): سفت‌تر، ایده‌آل برای شاسی خودروها و اتصالات با لرزش کم (نفوذ 220-250). انواع خاص:
• پارس لیتیوم معمولی: بدون EP، برای کاربردهای سبک.
• پارس لیتیوم EP: با افزودنی EP، برای بارهای سنگین (مانند EP2 یا EP3).
• پارس لیتیوم کمپلکس: نسخه پیشرفته با پایداری مکانیکی بالاتر و دمای قطره‌ای شدن (Dropping Point) بالای 260 درجه سانتی‌گراد.

ویژگی‌های کلیدی

گریس پارس لیتیوم به دلیل فرمولاسیون متعادل، ویژگی‌های برجسته‌ای دارد که آن را از رقبا متمایز می‌کند:

• پایداری حرارتی و اکسیداسیونی: دمای کاری مداوم تا 120 درجه سانتی‌گراد و حداکثر 140-150 درجه (در انواع EP و کمپلکس)، بدون تجزیه یا تشکیل لجن.
• تحمل بار و فشار: در انواع EP، ظرفیت بار دینامیک بالا (تا 400 kg بر اساس تست Timken) و مقاومت در برابر شوک‌های مکانیکی.
• مقاومت آب و شستشو: چسبندگی عالی به سطوح، جلوگیری از شسته شدن با آب (IP 5-6 بر اساس تست دین).
• حفاظت ضدخوردگی و زنگ‌زدگی: لایه محافظ روی فلزات تشکیل می‌دهد، مناسب محیط‌های مرطوب.
• جریان‌پذیری و پمپ‌پذیری: در دماهای پایین (تا -20 درجه سانتی‌گراد) بدون سخت شدن، ایده‌آل برای سیستم‌های مرکزی.
• طول عمر مفید: عمر طولانی‌تر نسبت به گریس‌های سدیم یا کلسیم، با کاهش مصرف و تعویض.
• رنگ و ظاهر: معمولاً زرد یا قهوه‌ای شفاف، بدون بو، و سازگار با محیط زیست (غیرسمی).

مشخصات فنی (بر اساس استانداردهای NLGI GC-LB و DIN 51502)

مشخصات تقریبی برای نوع رایج پارس لیتیوم EP2 (بر پایه داده‌های استاندارد شرکت):

این مشخصات ممکن است بسته به گرید کمی متفاوت باشد.

کاربردها

این گریس به دلیل چندمنظوره بودن، در صنایع متنوع استفاده می‌شود:

• صنعت خودرو: روانکاری شاسی، یاتاقان‌های چرخ، لولاها، اتصالات تعلیق و موتورهای الکتریکی.
• صنایع سنگین: یاتاقان‌های ضداصطکاک، دنده‌های محصور، کوپلینگ‌ها، پمپ‌ها، کمپرسورها و نوار نقاله‌ها.
• ماشین‌آلات صنعتی: بلبرینگ‌های چرخشی، زنجیرها و قطعات تحت بار شوک در کارخانه‌های سیمان، فولاد، نساجی و غذایی.
• سیستم‌های مرکزی: در گرید 1، برای پمپ‌های خودکار در معادن و تجهیزات کشاورزی.
• محیط‌های مرطوب: مانند صنایع دریایی یا شستشوی مکرر، به دلیل مقاومت آب. 

مزایا و معایب

مزایا:

• تعادل عالی بین چسبندگی، تحمل حرارت و مقاومت آب.
• کاهش سایش و افزایش عمر تجهیزات تا 20-30%.
• سازگاری با اکثر فلزات و پلاستیک‌ها.

معایب:

• در دماهای بسیار بالا (>150 درجه) نسبت به گریس‌های سینتتیک ضعیف‌تر است.
• در بارهای فوق‌سنگین (مانند معدن سنگین) ممکن است نیاز به EP پیشرفته‌تر باشد.
• حساسیت به آلودگی‌های شیمیایی قوی.

نکات نگهداری و استفاده

• ذخیره‌سازی: در جای خنک و خشک (زیر 40 درجه)، دور از رطوبت و گردوغبار؛ عمر انباری تا 3-5 سال.
• تعویض: بر اساس ساعات کاری (هر 500-2000 ساعت) یا علائم آلودگی/تغییر رنگ؛ از گان‌های تمیز استفاده کنید.
• بسته‌بندی: سطل 10، 35 پوندی؛ بشکه 180-400 کیلویی؛ کارتریج‌های 400 گرمی برای ابزارهای دستی.
• ایمنی: غیرسمی، اما از تماس با پوست اجتناب کنید؛ در صورت اشتعال (نقطه اشتعال >200 درجه)، از کپسول CO2 استفاده نمایید.